TỔ YẾN - DI SẢN CUNG ĐÌNH

Tổ yến chính là một tuyệt tác từ thiên nhiên, được hình thành từ hàng ngàn sợi mảnh dệt đan xen, tiết ra từ nước dãi của loài yến. Quá trình này thường hoàn tất trong khoảng từ 1 tháng trước khi chim yến đẻ trứng.

Thời xưa, danh sách bát trân tự cổ chí kim ghi lại gồm tám món trân quý chỉ xuất hiện trong chốn cung đình bao gồm nem công, chả phượng, da tê ngưu, bàn tay gấu, gân nai, yến sào (tổ chim yến), môi đười ươi và thịt chân voi. Trong số này, chỉ có tổ yến vẫn được bảo tồn và duy trì trong các thực đơn cao cấp cho đến ngày nay. Được xem là nguồn thực phẩm tinh túy từ thế giới muôn loài, tổ yến chiếm lĩnh ngự trù hoàng cung xưa và bàn tiệc cao cấp thời nay như một món ngon, một loại thần dược lừng danh…

Bài thuốc quý từ thiên nhiên

Tổ Yến xưa quý hiếm bởi sự kỳ công của con người khi vượt ngàn trùng biển khơi, truy tìm khắp chốn và cả do chất lượng dinh dưỡng thuộc hàng thượng hạng.

Tương truyền rằng trong chốn hậu cung, tổ yến không chỉ bồi bổ sinh lực và trí lực cho vua quan, mà còn được xếp vào nhóm “thần dược” giúp các hoàng hậu, cung phi duy trì sắc đẹp. Vì lẽ đó, tổ yến luôn đứng đầu danh sách món ngon đãi thượng khách của vua chúa xưa. Tiệc ngon, tiệc quý đương nhiên phải có món yến. Và “yến tiệc” có lẽ cũng bắt nguồn từ đây…

Tổ yến đã chính thức trở thành hàng thương phẩm cao cấp trong giao thương từ khoảng thế kỷ XV. Hàng năm, các nước Đông Nam Á thu được khoảng 100 tấn tổ yến các loại, nhưng cung chỉ đáp ứng được khoảng ¼ lượng cầu vì càng ngày, người ta phát hiện ra nhiều đặc tính quý từ loại thần dược từ thiên nhiên này.

Theo đông y, yến sào có vị ngọt, tính bình, phù hợp với mọi lứa tuổi và thể trạng, tác dụng vào các kinh phế và vị nên đặc biệt tốt để dưỡng âm, bổ tâm can, hỗ trợ duy trì nhan sắc cho nữ giới. Theo các kết quả phân tích dinh dưỡng cụ thể gần đây nhất của Công ty cổ phần đầu tư phát triển và thương mại quốc tế Việt An, trong tổ yến có trên 8 loại khoáng chất không thể thiếu Ca (Canxi), Fe (Sắt), Mg (Magie) & 18 loại acid amin …. giúp tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể và làm giảm nguy cơ ung thư, tăng cường tuổi thọ cho người già. Trẻ nhỏ ăn yến được tăng cường sức đề kháng và hoạt động của hệ thống miễn dịch, cải thiện chức năng phổi nên ít bị cảm cúm, lại bổ não, tăng cường trí nhớ; tạo vitamin D làm tăng khả năng hấp thụ canxi, phát triển xương.

Là “tuyệt phẩm” giúp phụ nữ gìn giữ sắc xuân, nhờ chất Proline và Threonine hỗ trợ hình thành collagen chống nhăn và lão hóa da, Isoleucine giúp điều tiết lượng đường trong máu, đốt cháy các chất béo để cơ thể cân đối khỏe mạnh. Chất L-Arginine có thể làm giảm căng thẳng, mệt mỏi, cholesterol, tráng dương, bổ thận và tăng cường sinh lực cho nam giới. Người bệnh ăn yến có thể đẩy nhanh quá trình trao đổi chất và hình thành các tế bào mới, đặc biệt là các tế bào sụn và máu, từ đó nhanh chóng hồi phục.

Món trân phẩm tinh tế trong ẩm thực

Thưởng thức các món yến có nhiều cách, từ đơn giản đến phức tạp. Yến là một món ăn sang trọng và đem lại những giá trị vô giá cho sức khỏe, nên không cần nhiều phụ kiện hay gia vị thì bản thân món ăn cũng đã được tôn vinh lên hàng cao lương mỹ vị. Đối với nhiều người trong giới kinh doanh và thượng lưu, yến đã trở thành món ăn không thể thiếu để bắt đầu một ngày làm việc bận rộn.

Chỉ một chút đường phèn cùng yến đã làm sạch và ngâm nở, chưng bằng loại thố chuyên dụng ở nhiệt độ thấp, hay hấp cách thủy chừng 30 phút là bạn đã có một chén yến chưng đường phèn thanh mát, mang đến nguồn năng lượng dồi dào, sự minh mẫn, sáng suốt và nét tươi tắn rạng ngời cho suốt một tuần làm việc.

Cầu kỳ hơn, yến có thể được “thả” trong nước dùng được hầm nhỏ lửa từ gà giò hay gà mái tơ, thêm một chút thịt gà xé thật nhuyễn để tạo nên hương vị đậm đà. Hay Yến chưng đường phèn với táo đỏ, nhãn nhục hay bạch quả, mỗi món ăn lại mang một hương vị khác nhau, song tựu trung đều ngon miệng và ngọt ngào.

Cái ngon của tổ yến khi chế biến có được cũng nhờ vào công phu “sáng tạo” của các đầu bếp giàu kinh nghiệm và những nguyên liệu đi kèm tinh tế như thế. Để giản tiện hơn, các loại tổ yến tự nhiên được chế biến sẵn và đóng lọ cũng là giải pháp thích hợp cho những người thành đạt bận rộn và khó lòng hoàn thành những công đoạn sơ chế khá phức tạp của loại thực phẩm quý này.

DÙNG YẾN SÀO NHƯ THẾ NÀO LÀ HỢP LÝ?

Yến sào là một loại thức ăn dinh dưỡng có protein và đạm khá cao, nên khi người dân sử dụng nhiều sẽ dẫn đến cơ thể không hấp thụ được hết các chất đó.

Từ lâu, yến sào được đánh giá là một món ăn quý, có giá trị dinh dưỡng cao và rất tốt cho sức khỏe của con người. Theo thời gian, xã hội phát triển, con người còn nghiên cứu những công năng của “yến sào” và thấy rằng nó còn là một vị thuốc quý… Cũng bởi yến sào có nhiều công dụng như vậy mà mấy năm gần đây, người ta rủ nhau ăn yến sào và các cửa hàng bán yến sào cũng mọc lên khá nhiều trong thành phố.

Yến sào được xếp vào hàng “cao lương mĩ vị” hàng đầu, bởi từ xa xưa, món ăn này chủ yếu được Vua và các quan đại thần trong triều đình sử dụng. Trong cuộc sống hiện đại, với rất nhiều tác dụng của nó, yến sào đã đến gần người dân hơn và trở thành một thực phẩm quý được ưa chuộng. Theo số liệu của Trung tâm Công nghệ Sinh học Thủy sản, và Viện Công nghệ sinh học thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, trong thành phần của yến sào có đến 18 loại acidamin, Tyrosine, Vanine, Leucine…

Đặc biệt, acid syalic với hàm lượng 8,6% và Tyrosine là những chất có tác dụng phục hồi nhanh chóng các tổn thương khi bị nhiễm xạ hay chất độc hại, kích thích sinh trưởng và hồng cầu. Yến sào còn có tác dụng làm sạch phổi và các cơ quan hô hấp, làm giảm các triệu chứng dị ứng, làm tăng thể trọng. Ngoài ra, yến sào còn có giá trị đặc biệt là làm đẹp da đối với phụ nữ, nước da hồng hào, kích thích phát triển và trẻ hóa tế bào da.

Tiến sỹ, Lê Thúy Tươi, nguyên bác sỹ Viện Y Dược học dân tộc giải thích về công dụng, tác dụng của yến sào: “Yến sào chứa 31 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ và bồi dưỡng cho người già. Yến sào giàu canxi và sắt, có các nguyên tố có lợi cho thần kinh và trí nhớ như mangan, brôm, đồng, kẽm. Có nguyên tố kích thích tiêu hóa như crôm, nguyên tố chống lão hóa, chống tia phóng xạ như se-len. Yến sào chứa đường galactose mà không có chất béo. Phụ nữ muốn có làn da đẹp, giữ mãi nét thanh xuân nên ăn yến bởi có chứa threonine là chất hình thành elastine và collagene của da, giúp da không bị lão hóa”…

Tại Việt Nam, yến sào bắt đầu xuất hiện phổ biến và được người dân ưa chuộng sử dụng vài năm gần đây. Nhưng hiện nay, giá thành của yến sào vẫn còn cao, chưa thực sự phù hợp với người dân có mức thu nhập thấp. Thị trường Yến Sào hiện nay rất đa dạng, có nhiều loại yến, và công dụng, chất lượng đến giá thành của từng loại yến cũng khác nhau. Yến Sào Thiên Hoàng có giá khá đa dạng, Yến trắng thô có giá thấp nhất là 4.2 triệu đồng/100gram, Yến Thô Vàng thượng hạng có giá 6.5 triệu đồng/100gram, Yến Huyết Thô có giá cao nhất là 19.8 triệu đồng/100gram. Đặc biệt còn có rất nhiều loại yến sào khác như yến huyết tinh chế, hồng yến tinh chế, yến trắng thô sạch… đáp ứng hầu hết mọi nhu cầu của khách hàng. Giá cả từng loại yến trên cũng chênh nhau từ khoảng 2-3 triệu đồng/100 gram.

Theo khoa học đã nghiên cứu, công dụng của yến sào rất tốt với sức khỏe của con người. Nhưng hiện nay có một số người dân lại sử dụng yến sào quá liều lượng, một số trường hợp còn ăn yến sào thay cơm… PGS.TS Lê Bạch Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh Dưỡng Trung ương cho biết: “Không ít trường hợp đã sử dụng yến sào quá số lượng.

Yến sào là một loại thức ăn dinh dưỡng có protein và đạm khá cao, nên khi người dân sử dụng nhiều sẽ dẫn đến cơ thể không hấp thụ được hết các chất đó. Theo phản xạ tự nhiên thì những chất thừa sẽ đi ra ngoài cơ thể theo đường tiêu chảy hoặc nôn mửa. Ngoài ra vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cũng cần lưu tâm. Khi chế biến các món ăn về yến sào, cần chú ý đến vấn đề vệ sinh, vì lông của yến sào có thể gây dị ứng nhẹ cho người dùng”. PGS.TS Lê Bạch Mai cũng khuyến cáo rằng trẻ em bị suy dinh dưỡng, còi xương… có thể sử dụng yến sào nhưng nên sử dụng theo liệu trình và có sự giám sát của thầy thuốc.

Như vậy, để sử hữu 100 gram yến sào, người dân phải bỏ ra một số tiền không nhỏ, và việc sử dụng yến sào là tốt cho sức khỏe nhưng nếu cần nên tham khảo sự tư vấn của bác sỹ dinh dưỡng để tránh việc sử dụng bừa bãi, khiến cơ thể người dùng không hấp thụ được hết; hoặc cần tìm hiểu công dụng, liều lượng, độ tuổi và giới tính của từng người thân trong gia đình để có một chế độ thích hợp tránh gây lãng phí. Đồng thời chúng ta cũng cần chọn cho mình một thương hiệu Yến Sào có uy tín, chất lượng, mua được Yến Thật để tránh tiền mất, tật mang.

YẾN SÀO TĂNG ĐỀ KHÁNG CƠ THỂ CHO BỆNH NHÂN HIV

Hiện nay yến sào đang được nghiên cứu điều trị nhiễm HIV-AIDS vì nó kích thích sinh trưởng những tế bào bạch cầu có tác dụng sinh kháng thể. Nó cũng được khuyên dùng cho bệnh nhân ung thư sau xạ trị, bệnh nhân sau mổ giúp cơ thể phục hồi nhanh.

Tổ yến được xếp vào hàng cao lương mỹ vị, là một trong tám món ăn bổ dưỡng (bát trân). Khoa học hiện đại đã giải mã được thành phần trong tổ yến. Yến sào chứa hàm lượng protein cao (45-55%), trong đó chứa 18 loại axit amin, một số axit amin có hàm lượng rất cao như aspartic acid (4,69%), proline (5,27%) có tác dụng tái tạo tế bào cơ, các mô và da; có những axit amin không thể thay thế như cystein, phenylalamine (4,50%) có tác dụng tăng cường trí nhớ, tăng dẫn truyền xung động thần kinh, tăng hấp thu vitamin D từ ánh sáng mặt trời; tyrosine và acid syalic (8,6%) có tác dụng phục hồi nhanh khi cơ thể bị nhiễm xạ hay tổn thương hồng cầu, glucosamine giúp phục hồi sụn bao khớp trong những trường hợp thoái hóa khớp...
Yến sào chứa 31 nguyên tố vi lượng cần thiết cho sự phát triển của trẻ và bồi dưỡng cho người già. Yến sào giàu canxi và sắt, có các nguyên tố có lợi cho thần kinh và trí nhớ như mangan, brôm, đồng, kẽm. Có nguyên tố kích thích tiêu hóa như crôm, nguyên tố chống lão hóa, chống tia phóng xạ như se-len. Yến sào chứa đường galactose mà không có chất béo. Phụ nữ muốn có làn da đẹp, giữ mãi nét thanh xuân nên ăn yến bởi có chứa threonine là chất hình thành elastine và collagene của da, giúp da không bị lão hóa...

Theo đông y, yến sào vị ngọt tính bình vào hai kinh phế và vị nên có tác dụng làm sạch phổi, tăng đề kháng với siêu vi, các bệnh cảm cúm và triệu chứng dị ứng. Vì thế trong trường hợp phòng cúm A/H1N1, nếu có điều kiện có thể cho người già và trẻ nhỏ dùng. Khác với các loại thực phẩm thông thường, yến sào ăn lúc nào cũng được. Chúng ta hay ăn yến sào chưng cách thủy với đường phèn. Nên ăn mỗi tuần một tổ yến là đủ. Bạn chưng cách thủy một tổ chia làm ba phần, ăn một phần rồi để trong tủ lạnh, cách một ngày ăn một lần.

TS.BS LÊ THÚY TƯƠI

TẠI SAO YẾN HUYẾT CÓ MÀU ĐỎ

Yến sào và những món ăn từ yến sào rất nổi tiếng như là một món ăn sức khỏe cao cấp. Nó có rất nhiều lợi ích như tăng cường sức khỏe, làm cho làn da rạng rỡ và tươi sáng, tăng cường phổi, kéo dài cuộc sống.

Hiển nhiên, có ba loại tổ yến cụ thể là yến trắng, tổ yến hồng và tổ yến huyết, trong đó yến huyết có màu đỏ được cho là có chất lượng cao nhất và tốt nhất. Do đó, yến huyết được bán với mức giá cao nhất.

Yến huyết lần đầu tiên được tìm thấy trong các hang động tự nhiên từ các nước chủ yếu nằm ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Malaysia, Thái Lan, Indonesia.

Do sự khan hiếm của yến huyết, có những huyền thoại về nó. Một số nói rằng các chim yến trộn nước bọt và máu của nó khi xây tổ, một số ý kiến khác nói rằng do chim yến bị già yếu nên chim yến làm việc quá sức nên khi họ bị nôn ra máu trong quá trình xây tổ. Thực tế là máu khi cứng màu đen, và nếu yến huyết có chất lượng tốt là do máu của chim yến trong đó thì có lẽ sử dụng máu chim yến tốt hơn là tổ yến huyết chăng?!?

Theo quan sát của các nhà khai thác yến sào kinh nghiệm, chim yến gần lối vào của các hang động có tổ yến màu trắng. Đi sâu hơn vào trong hang động, người ta có thể tìm thấy tổ yến màu vàng và gần cuối sâu nhất là tổ yến màu đỏ (yến huyết).

Các màu sắc được thấy trong tổ yến màu vàng (yến hồng) và tổ yến màu đỏ (yến huyết) tự nhiên là do sự tương tác với các bức tường hang động và hấp thu các khoáng chất tự nhiên được tìm thấy ở trong đó. Nếu đúng là thế thì tổ yến màu đỏ hoặc màu vàng thống nhất là rất hiếm khi được tìm thấy vì chỉ có một bên của tổ tiếp xúc với các bức tường hang động. Vậy thì tại sao vẫn có những tổ yến toàn màu cam hoặc màu đỏ thống nhất?

Bất chấp tất cả những giả thuyết khác, phép lạ của tự nhiên này về bản chất là một sản phẩm cuối cùng của quá trình lên men. Khi ban đầu được tiết ra từ ​​tuyến nước bọt của chim yến, tổ yến vẫn có màu trắng giống như tổ yến trắng. Tuy nhiên, với sự kết hợp chính xác giữa các yếu tố vi khí hậu trong các hang động (hay trong nhà yến) khác nhau, từ nhiệt độ của nó đến độ ẩm, và các chất khác nhau được tìm thấy ở trong đó, một quá trình lên men hữu cơ xảy ra. Trong một khoảng thời gian 2 - 3 tháng, kết quả có thể quan sát trong các nhà nuôi yến có điều kiện gần giống với môi trường tự nhiên nhất. Một số tổ yến đã chuyển sang tổ yến huyết có màu đỏ và vài tổ yến mới được xây gần đây là vẫn có màu trắng. Một vài tổ yến đang trong quá trình lên men được phản ánh thông qua sự thay đổi về màu sắc, màu trắng lần lượt chuyển sang màu hồng.

Giống như yến huyết, nhiều sản phẩm thực phẩm khác trên thị trường ngày nay cũng được thực hiện thông qua quá trình lên men, ví dụ như dưa muối, kim chi (lên men từ cải xanh) cà pháo muối (lên men từ quả cà sống), nước tương (lên men từ đậu nành), yaourt (lên men từ sữa), giấm (lên men từ rượu etyliuc loãng), đậu hũ, rượu, bia, và pho mát … là tất cả các sản phẩm lên men. Trong suốt quá trình lên men, chất mới có lợi hơn cho sức khỏe con người thường tạo ra. Điều này rất có thể là lý do tại sao lên men món ăn trở thành một sự lựa chọn lành mạnh của bữa ăn của nhiều nền văn hóa ngày nay.

Tương tự như rượu có một loạt các chất lượng, chất lượng yến huyết cũng khác nhau. Chất lượng của rượu chủ yếu được xác định từ vật liệu và phương pháp lên men. Tương tự như vậy, mặc dù mất nhiều thời gian và khó khăn hơn để cho ra đời tổ yến huyết trong tự nhiên, rõ ràng tổ yến huyết trong hang động tự nhiên chất lượng tốt hơn nhiều so với tổ yến huyết được tạo thành bằng các cách nuôi khác. Sự khác biệt về nguyên nhân chất lượng chính là lí do tổ yến huyết tự nhiên (yến đảo) có một mức giá cao hơn nhiều so với tổ yến huyết khác.